کد مطلب:19567 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:6

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

چگونه مي توان صفت زشت تكبر را از بين برد ؟

مبارزه با تكبر و به طور كلّي هر صفت بد اخلاقي ، دو مرحله فكري و عملي دارد . مرحله فكري آن بيرون نمودن انديشه هاي ناصواب است كه منجر به پيدايش آن صفت زشت اخلاقي شده است ؛ همچنان كه متكبر فراموش مي كند ، انسان از خود چيزي ندارد و هستي دهنده ما خداست استعدادها و امكانات تمامي از اوست و در اختيار ما قرار گرفته است . غفلت از مبدأ و منتهاي انسان نيز او را به تكبر مي كشاند . امام علي « عليه السلام » مي فرمايد : « در شگفتم از متكبر كه ديروزش نطفه ( آبي بد بو ) و نهايتش مرداري گنديده خواهد بود » .
{P - نهج البلاغه ، بخش كلمات قصار . P}
در نظر آوردن توانمنديهايي كه ديگران هم از آن بهره مندند و نياز اجتناب ناپذير همه ، از جمله متكبر بدانها ، در از بين بردن تكبر مؤثّر است و بالاخره مطالعه آثار سوء رفتار متكبرانه و آثار اخروي آن در درمان تكبر مفيد است .
امّا برخي راهكارهاي عملي :
1 . ابتدا به سلام ، به ويژه سلام كردن به كساني كه احساس برتري نسبت به آنان مي نمايد .
2 . در مجالس ، جايگاه خاصّي را انتخاب نكند و مثل ديگران يا حتّي در جايي پايين شأن خويش بنشيند .
3 . پذيرش حق از ديگران و وادار نمودن نفس به تشكر از آنان .
4 . پذيرفتن دعوت زير دستان ، اگر در جايگاهي برتر قرار دارد .
5 . وابسته ننمودن خويش به استفاده از لباسها و به طور كلّي امكاناتي كه در انسان حس تكبّر را زنده مي كند و بسنده نمودن به امكانات معمولي .
6 . و راه كلّي تر و سودمندتر ، تفكر در عظمت آفرينش و آفريننده هستي است ، كه در انسان فروتني را ريشه دار مي كند و برخورد بزرگان با همين تحليل ، روشن مي شود . هنگامي كه شخصي در ديدار با پيامبر « ص » به لكنت زبان دچار شده ، آن گرامي مي فرمايد : « من قيصر و كسري نيستم . من همان يتيم از قبيله قريشم » . و به اين طريق آرامش را به آن فرد منتقل مي كند .